Ekosistemi Koruma Ve Doğa Sevenler Derneği – Ekodosd paylaşımı ;
Fransa’nın Provans bölgesindeki lavanta tarlalarında olduğu gibi, Dünyanın birçok yerinde ve hatta son yıllarda Isparta’nın Keçiborlu ilçesine bağlı Kuyucak köyünde de görüldüğü gibi, değerli bitkiler
sayesinde, o bölgenin sosyal ve ekonomik olarak gelişmesine yol açıyor. Kuşadası’nın Mahallesi durumunda olan Yaylaköy, Dilek Yarımadası Milli Parkı, Samos Adası, Darboğaz, Güzelçamlı, Davutlar ve körfezin kuzey kıyılarının panoramik olarak görüldüğü en güzel noktada kurulmuştur.
Yaylaköy’ün en önemli doğal kaynak türü, adını Samson Dağları’nın antik ismi Mykale’den alarak, ilk defa Kuşadası’ndan toplanıp bilim dünyasına tanıtılan Tüllüşah (Rhaponticoides mykalea) olarak bilinen endemik bir bitkidir. Tip örneği Nydegger’in Basel’deki özel herbaryumunda olan bitki, Nydegger tarafından 1978’de Kuşadası çevrelerinden toplanmış ve Huber-Morath tarafından 1979’da dünyaya yeni tür olarak tanıtılmıştır.
Turizmin gelişimiyle birlikte plansız ve kontrolsüz bir şekilde büyüyen Kuşadası’nda, yıllardır hangi türlerin kaybedildiğinin farkında bile değiliz.
Artık sayılabilir ölçüde kalan ve kaybolmaya yüz tutan önemli doğal kaynak değerlerimizden biri Tüllüşahtır. Bitkinin tip lokalitesi giderek yok olmaktadır. “Vahim Durumda” (CR) kategorisinde, yani çok yakın gelecekte yok olma riski altında bulunmaktadır. Bu nedenle, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 2017 Yılı stratejik Koruma Planı içine alınmış ve Türkiye’de seçilen 16 tür arasına girmiştir.
Bu konuda hem Yaylaköy’de hem de çevresindeki arazilerde araştırmalar yapmaktayız. Yapmış olduğumuz bilgilendirmelerde önemli geri dönüşler olmaktadır. Yaylaköy’de çobanlık yapan Turan CENGİZ’e, daha önce Tüllüşahın fotoğraflarını göstermiştik. Arazide koyunlarını güderken yeni birkaç alan daha keşfettiğini tespit ettik.
Yayımladığımız bültenlerin de etkili olduğunu gördük. Üyelerimizden eğitimci Necla KATRANCIOĞLU, Kuşadası’nın içinde sayılan bir alanda bu bitkilerden gördüğünü söyleyince, yaptığımız incelemede bitkilerin Tüllüşah olduğunu tespit ettik. Bu durum, henüz yapılaşmaların yaygınlaşmadığı dönemlerde bu bitkinin Kuşadası’nın içinde de yetiştiğini göstermektedir.
Dağdaki çobandan, okuldaki eğitimciye kadar geri dönüşlerin olması sevindirici bir gelişmedir. Bu nedenle yapılan bilgilendirmelerin çok önemli olduğunu düşünüyoruz.
Tüllüşahlar bir yandan yöre insanlarına tanıtılırken, bir yandan da ulusal ve uluslararası tanıtımlarının yapılması gerekir. Türkiye’nin en önemli turizm kentlerinden biri olan Kuşadası’na, doğal zenginlikler açısından katkı yapacak önemli bir türdür.
Kuşadası Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Ayşe ŞERİFOĞLU ve Yaylaköy Muhtarı Cafer ÇİFTÇİ’yle alanda incelemelerde bulunduk. Tüllüşahların hem korunması hem de turizme kazandırılarak tanıtılması için ortak bir proje geliştirilmesine çalışılacak.
Tüllüşahların yetiştiği önemli alanlardan birinin Kuşadası Belediyesi’ne ait arazilerde olmasının bir avantaj olduğu, komşu parsellerin sahipleriyle bitkinin korunması yönünde görüşmeler yapıldığı ve alanın bir bütün olarak korunması gerektiği konusunda görüş birliğine varıldı.
Tasarlanacak projede; Tüllüşah Vadisi olarak gösterilen alanda, doğaya uyumlu ahşap yürüme yolları, fotoğraf çekme platformları, Tüllüşahları ve diğer bitki örneklerini tanıtan Türkçe-İngilizce ve Latince tabelalar, yöre insanlarının yapacağı Tüllüşahlardan oluşan hediyelik eşyaların ve ürettikleri ürünlerin satılacağı stantlar,Tüllüşah Evi, köy evlerinin duvarlarının beyaza boyanarak Tüllüşah resimlerinin yapılması ve her yıl Yaylaköy’de geleneksel bir şekilde Tüllüşah Festivalinin yapılması düşünülmektedir.
Burada düşünülen proje gerçekleşebilirse, hem Tüllüşahların korunması sağlanacak, hem gastronomik alt yapısı olan Yaylaköy’deki yöre insanlarının ekonomisine katkı yapacak, Kuşadası da turizm de alternatif bir cazibe merkezi kazanacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder